Co to jest więźba dachowa i jakie są jej rodzaje?

Idealny dom powinien zapewnić maksymalne poczucie bezpieczeństwa. By to było możliwe, powinien być wsparty na solidnej konstrukcji. To właśnie od niej zależy, czy dom wytrzyma starcie z porywistymi wiatrami i intensywnymi opadami deszczu. Jednym z elementów, na który należy zwrócić szczególną uwagę, jest więźba dachowa.

Czym dokładnie jest więźba dachowa? Jakie są jej rodzaje i kiedy należy ją wykonać? Dowiedz się, dlaczego więźba dachowa jest tak ważna, dla zapewnienia bezpieczeństwa Twojej rodziny.

Więźba dachowa – co to jest?

Więźba dachowa to drewniany szkielet konstrukcyjny, pełniący funkcję stelażu dachy. Zadaniem więźby jest przenoszenie obciążenia z pokrycia dachowego, bezpośrednio na konstrukcję ścian nośnych. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwala znacząco poprawić bezpieczeństwo i funkcjonalność dachu, zwiększając jego odporność na czynniki atmosferyczne, w tym porywiste wiatry czy zalegający śnieg.

Z czego wykonane są więźby dachowe?

Aby więźba dachowa mogła spełnić swoje zadanie, powinna być wykonana z solidnych materiałów. Odpowiednio dobrane drewno sosnowe, świerkowe, modrzewiowe lub z jodły, poddane licznym obróbkom, w tym impregnacji, pozwala na stworzenie solidnej i stabilnej konstrukcji.

Najczęściej do wykonania więźby dachowej wykorzystuje się dobrze wysuszone i starannie zaimpregnowane drewno, a jego wymaganą ilość wylicza architekt, po konsultacjach z cieślą.

Rodzaje więźby dachowej

Odpowiednio wykonana więźba dachowa musi być idealnie dopasowana do konstrukcji budynku. Tylko dokładnie dopasowana więźba dachowa może spełnić swoje zadanie, zapewniając maksymalne bezpieczeństwo.

Istotnymi parametrami, na które należy zwrócić uwagę, podczas wyboru więźby są szerokość, wysokość i długość budynku, a także kąt nachylenia zadaszenia. Dodatkowo w zależności od tego, czy poddasze ma pełnić funkcję pokoju, czy nie, konieczne będzie zastosowanie innego rodzaju więźby.

Czym różnią się poszczególne rodzaje więźby dachowej? Przede wszystkim sposobem łączenia elementów, typem konstrukcji, a także rozpiętością i kształtem dachu. Obecnie wyróżniamy cztery najpowszechniejsze typy więźby dachowej:

• Więźba dachowa krokwiowa – to podstawowy wariant, który jest polecany w przypadku budynków, których rozpiętość ścian zewnętrznych nie przekracza 6 m, a kąt nachylenia dachu mieści się w przedziale 40 – 60 stopni. Więźba dachowa krokwiowa wykonana jest z pary krokwi połączonych w kalenicy, a jej długość nie może przekraczać 4,5 m. Równie istotne jest rozstawienie krokwi, które powinno wykazywać odstęp od osiemdziesięciu do stu dwudziestu cm.
• Więźba dachowa jętkowa – to rodzaj więźby dachowej, stosowanej w przypadku, gdy rozpiętość ścian przekracza 6 m, uniemożliwiając tym samym zastosowanie więźby krokwiowej. Aby możliwe było stworzenie bezpiecznego szkieletu dla szerszego dachu, w połowie długości krokwi mocuje się jętkę – specjalną belkę stabilizującą konstrukcję dachu.
• Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa – to specyficzna konstrukcja, pozwalająca zachować wysoką stabilność dachu (i całego budynku). Dla uzyskania maksymalnej stabilizacji w rozwiązaniu tym stosuje się dodatkowe podparcie – wykonane ze słupa i płatwi ściany stolcowe. To rozwiązanie dedykowane do dachów o maksymalnej rozpiętości do 8,5 m, jednak z uwagi na wysokie koszty instalacji, nie jest powszechnie stosowane.
• Więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa – to rodzaj więźby przeznaczonej do najszerszych dachów, których rozpiętość wynosi nawet do 12 m. Konstrukcja, dla osiągnięcia maksymalnej stabilizacji opiera się na licznych elementach, składających się z murłat, krokwi i płatowi pośrednich. Ważnym elementem więźby dachowej płatwiowo-kleszczowej są kleszcze, odpowiadające za usztywnienie i wzmocnienie całej więźby. Dla uzyskania najlepszych efektów, kleszcze, czyli podwójne belki łączące zakończenia słupów, na których znajdują się krokwie, należy montować co trzecią lub czwartą parę krokwi.

Który rodzaj więźby jest najczęściej stosowany?

Rodzaj więźby dachowej powinien być ściśle dopasowany do potrzeb i możliwości danego budynku. Nawet najpopularniejsze rozwiązanie nie sprawdzi się, w przypadku, gdy planowany do budowy dom, nie wpisze się w ogólne wytyczne dotyczące możliwości stosowania danego rodzaju więźby.

W przypadku niewielkich budowy domów jednorodzinnych, parterowych, najczęściej stosowanym rodzajem więźby dachowej jest więźba krokwiowa. To proste i tanie rozwiązanie, które pozwala na stworzenie solidnego podparcia dla dachu.

W przypadku budynków większych, których rozpiętość ścian zewnętrznych przekracza 6 m i w których zastosowano poddasze użytkowe, najczęściej występują więźby dachowe krokwiowo-jętkowe. To rozwiązanie, które pozwala na pełne zagospodarowanie poddasza, jednak wiąże się z koniecznością poniesienia znacznie wyższych kosztów.

Więźby płatwiowo-kleszczowe są powszechnie stosowane, z uwagi na swoją uniwersalność. Mogą być stosowane podczas budowy dachów o rozpiętości nawet do 16 m. Dodatkowo ten typ więźby pozwala na stworzenie estetycznych konstrukcji jednospadowych, dwuspadowych, płaskich i stromych.

Kiedy wykonuje się więźby dachowe?

Sposób wykonania i późniejszego montażu więźby dachowej uzależniony jest od wybranego typu. Jednak niezależnie od tego, na jaki rodzaj więźby dachowej się zdecydujesz, niezmienny pozostaje czas jej wykonania.

Dla uzyskania najlepszych efektów i gwarancji, że stworzona konstrukcja będzie w pełni odpowiadała potrzebom danego budynku, więźbę dachową należy wykonać już na budowie, po wzniesieniu wszystkich ścian i stropów. W ten sposób możliwe będzie pełne dopasowanie więźby do potrzeb danego budynku.

Alternatywą dla więźby budowanej na placu budowy jest więźba prefabrykowana. To gotowy stelaż, który jest dostarczany w postaci gotowej do bezpośredniego montażu.

Montaż więźby dachowej

W celu uzyskania najlepszych rezultatów i maksymalnego poziomu bezpieczeństwa, montaż więźby dachowej należy zlecić doświadczonym specjalistom. Dobrze dobrany zespół szybko i sprawnie zbuduje konstrukcję, a przy tym wykona szereg dodatkowych prac, związanych z wykonaniem dachu.

Samodzielny montaż więźby dachowej jest nie tylko niebezpieczny, ale dodatkowo może znacząco osłabić konstrukcje. Właśnie na realizację tego zadania powinny się decydować wyłącznie osoby, dysponujące odpowiednią wiedzą i umiejętnościami.

Podczas samodzielnego montażu więźby dachowej, należy ściśle przestrzegać zapisów projektu architektonicznego budynku, ponieważ nawet niewielkie odchylenia od wytycznych projektu mogą znacząco osłabić stabilność i wytrzymałość konstrukcji.