OZE (odnawialne źródła energii) – co należy o nich wiedzieć?

Odnawialne źródła energii znajdują coraz szersze zastosowanie we współczesnym budownictwie. Instalacje bazujące na OZE zapewniają lepszą charakterystykę energetyczną budynku i pozwalają znacząco obniżyć koszty eksploatacyjne. Co więcej, w wielu przypadkach istnieje możliwość skorzystania z dofinansowania na zakup i montaż instalacji OZE. W niniejszym artykule tłumaczymy, czym właściwie są odnawialne źródła energii oraz podajemy konkretne przykłady zastosowania OZE w domach jednorodzinnych.

Co to są odnawialne źródła energii?

Odnawialne źródła energii (OZE) to inaczej źródła energii, których eksploatacja nie prowadzi do długotrwałego deficytu, ponieważ zasoby te odnawiają się w relatywnie niskim czasie. Są to zatem surowce odnawialne. Stanowią one przeciwieństwo nieodnawialnych źródeł energii, takich ja chociażby: węgiel, ropa naftowa czy gaz ziemny. Długotrwała eksploatacja źródeł nieodnawialnych sprawia, że ceny energii są coraz wyższe, a dodatkowym problemem jest duże zanieczyszczenie powietrza. Dlatego coraz większy nacisk kładzie się na upowszechnianie instalacji OZE bazujących na odnawialnych źródłach energii.

Jakie są źródła odnawialne energii?

Do odnawialnych źródeł energii możemy zaliczyć: słońce (promieniowanie słoneczne), wiatr, wodę (głównie rzeki, pływy i fale morskie), energię jądrową w zamkniętym cyklu paliwowym, biomasę, biogaz, biopłyny oraz biopaliwa. Powyższe źródła pozwalają na produkcję energii elektrycznej. Odnawialne źródła energii to również źródła energii cieplnej. W tym przypadku wymienić możemy: grunt (energia geotermalna), powietrze (energia aerotermalna) oraz wodę (energia hydrotermalna). Powyższy podział odnawialnych źródeł energii pozwala nam również sklasyfikować instalacje OZE na dwie grupy – pierwsza grupa służy do produkcji energii elektrycznej, natomiast druga do energii cieplej.

Przykładowe zastosowania OZE w domu jednorodzinnym

Znając już odnawialne źródła energii możemy omówić ich konkretne zastosowanie w domach jednorodzinnych. Do najczęściej spotykanych instalacji OZE zaliczyć możemy następujące rodzaje instalacji:

• Instalacja fotowoltaiczna – taka instalacja składa się z paneli fotowoltaicznych, które wykorzystują energię słoneczną do produkcji prądu stałego. Następnie prąd stały jest przekształcany przez inwerter w prąd zmienny, który zasila urządzenia w domu.
• Instalacja solarna – jest często mylona z fotowoltaiką. Również posiada panele, które wykorzystują energię słoneczną, tyle tylko, że w tym przypadku promieniowanie słoneczne jest źródłem ciepła wykorzystywanego do podgrzewania wody. Zwykle wykorzystywany jest tu glikol, który przenosi ciepło z paneli solarnych do wymiennika w zbiorniku na wodę.
• pompa ciepła – jest to urządzenie grzewcze, które pozyskuje energię cieplną z gruntu (pompy gruntowe), z wody (pompy wodne) lub z powietrza (pompy powietrzne). Do pracy tych urządzeń potrzebna jest energia elektryczna, ale sprawność tych systemów może osiągać poziom nawet 500% (wyprodukowanej energii cieplnej jest nawet pięciokrotnie więcej, niż zużytego prądu).
• turbiny wiatrowe – zwane potocznie wiatrakami, są to instalacje, które pozwalają na produkcję energii elektrycznej poprzez wykorzystanie wiatru.
• kocioł na biomasę lub biopaliwo – są to instalacje grzewcze na paliwo stałe lub paliwo ciekłe, które pozwalają produkować ciepło poprzez spalanie różnego rodzaju biopaliw. W domach jednorodzinnych coraz częściej stosuje się także biokominki zasilane takim paliwem.

Z roku na rok zwiększa się udział odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym. Jest to podyktowane koniecznością uniezależnienia się od nieodnawialnych źródeł energii, których źródła bardzo szybko się kurczą, a ponadto, ich eksploatacja przyczynia się do degradacji środowiska.

Odnawialne źródła energii – zalety  i wady

Jeśli chodzi o najważniejsze zalety, odnawialne źródła energii pozwalają na pozyskiwanie tańszej i ekologicznej energii, która nie szkodzi środowisku naturalnemu. Wykorzystując systemy OZE można skutecznie zmniejszyć zużycie prądu z sieci, co oczywiście przełoży się na dużo niższe koszty eksploatacyjne. Z tego względu, instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii są coraz częściej stosowane w domach energooszczędnych, pasywnych oraz zero-energetycznych. Ponadto, odnawialne źródła energii są niewyczerpalne – ich eksploatacja nie prowadzi do długotrwałych deficytów. Wśród zalet możemy wskazać również to, że na zakup i montaż instalacji OZE często przysługują dofinansowania, dzięki czemu cała inwestycja może okazać się dużo tańsza.

Jeśli chodzi o wady, odnawialne źródła energii wymagają wysokich kosztów początkowych. Popularne instalacje OZE, takie jak fotowoltaika czy pompa ciepła są dość drogie i znacznie zwiększają koszty budowy domu lub termomodernizacji istniejącego budynku. Ponadto, wykorzystanie niektórych instalacji OZE jest uzależnione od warunków atmosferycznych (np. panele fotowoltaiczne i solarne są mało wydajne w pochmurne dni, a turbiny wiatrowe opłaca się stosować w określonych strefach wiatrowych). Pewnym minusem może być także ograniczona dostępność – niektóre instalacje OZE wciąż są słabo dostępne, a to wpływa również na ich koszty.